Οταν επιστρέφει στον ίδιο τόπο έναν χρόνο αργότερα, ο αγρότης έχει πλουτίσει. «Τον ανάγκασε να αξιοποιήσει διαφορετικά το βοσκοτόπι του», λέει ερµηνεύοντας την αλληγορία ο Νούνιες. Και στην Κούβα φαίνεται πως έφθασε η στιγµή να σφαγιαστεί η αγελάδα.
Πέντε δεκαετίες αφότου ο Φιντέλ Κάστρο κρατικοποίησε και την τελευταία µικρή επιχείρηση στην Κούβα – δίχως αποζηµίωση –, η εγκατάλειψη του οικονοµικού µοντέλου κεντρικού σχεδιασµού ίσως µοιάζει όνειρο απατηλό. Οχι για όλους. Υπάρχουν Κουβανοί, όπως ο Ενρίκε Νούνιες, ιδιοκτήτης ενός µικρού οικογενειακού εστιατορίου, του πιο γνωστού στην Αβάνα, που στοιχηµατίζουν ολόκληρο το µέλλον τους πάνω σε αυτή την αλλαγή. «Είναι µια καλή στιγµή για την Κούβα», σχολιάζει στον δηµοσιογράφο Ντέιβιντ ΟΣµπερν της «Ιντιπέντεντ». «Ή τουλάχιστον έτσι ελπίζω».
Τά εγκάίνίά του «La Guarida» έγιναν το 1996, όταν ο Φιντέλ Κάστρο φλέρταρε διστακτικά µε τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, εκδίδοντας περιορισµένο αριθµό αδειών στους κατοίκους και επιτρέποντάς τους να κερδίζουν τα προς το ζην είτε φιλοξενώντας είτε προσφέροντας φαγητό στους τουρίστες. Με αυστηρούς περιορισµούς ασφαλώς: η διαθεσιµότητα των εστιατορίων να µην ξεπερνά τους 12 πελάτες και οι εργαζόµενοι σε αυτό να είναι µέλη της οικογένειας.
Οι γεύσεις στο «La Guarida» δεν υπήρξαν ποτέ εξαιρετικές. Η επιτυχία τού εστιατορίου οφείλεται στο γεγονός πως εκεί γυρίστηκαν πολλές σκηνές της βραβευµένης µε Οσκαρ ταινίας «Φράουλα και σοκολάτα» για τους γκέι στην Κούβα. Ολα αυτά τα χρόνια ο 42χρονος Νούνιες παίζει τον ρόλο του µετρ εξυπηρετώντας µια µεγάλη γκάµα πελατών, από το βασιλικό ζεύγος της Ισπανίας έως τον αµερικανό ηθοποιό Τζακ Νίκολσον και τον κολοµβιανό συγγραφέα, βραβευµένο µε Νοµπέλ Λογοτεχνίας, Γκαµπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Η οικογενειακή επιχείρηση δεν λείπει από κανέναν ταξιδιωτικό οδηγό.
Ενώ όµως η φήµη του «La Guarida» εξαπλωνόταν, οι συνθήκες για τον Νούνιες και τους Κουβανούς γενικά χειροτέρευαν. Η οικονοµική κατάσταση της Κούβας γνώρισε µεγάλη επιδείνωση την τελευταία δεκαετία και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωµάτων καταπνίγηκαν – κυρίως κατά τη διάρκεια της Μαύρης Ανοιξης, το 2003, όταν η κυβέρνηση συνέλαβε 75 αντιφρονούντες.
Η ΆΝΆΛΗΨΗ του ελέγχου από τον Ραούλ Κάστρο πριν από τέσσερα χρόνια, µετά τις περιπέτειες που είχε µε την υγεία του ο αδελφός του, σκόρπισε ελπίδες αλλαγής. Γρήγορα όµως έσβησαν: την άνοιξη του 2009 συνελήφθη ένας άλλος εστιάτορας, φίλος του Νούνιες. Και οι δύο ήταν σοβαροί παραβάτες του νόµου – περισσότερες καρέκλες, σερβιτόροι που καθόλου δεν µοιάζουν για συγγενείς.
«Εκανα ένα ταξίδι στη Μαδρίτη µαζί µε όλους τους υπαλλήλους µου. Στο τέλος των διακοπών, τους ανακοίνωσα ότι δεν πρόκειται να ανοίξω το εστιατόριο ξανά». Οπως εξηγεί, δεν ήταν πλέον διατεθειµένος να αντιµετωπίζει κάθε τόσο τον έλεγχο των κρατικών επιθεωρητών.
Κι όµως. Τον περασµένο Νοέµβριο, το «La Guarida» επαναλειτούργησε. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από τις οικονοµικές µεταρρυθµίσεις που εξήγγειλε το Κοµµουνιστικό Κόµµα τον Σεπτέµβριο και οι οποίες πρόκειται να εγκριθούν από το πρώτο συνέδριο του κόµµατος τα τελευταία 14 χρόνια, το οποίο θα γίνει τον επόµενο µήνα. Τα νέα µέτρα συµπεριλαµβάνουν την απόλυση 500.000 δηµοσίων υπαλλήλων και την έκδοση δεκάδων χιλιάδων αδειών µικρών επιχειρήσεων.
